Η άλλη Κύπρος έρχεται με θόρυβο

Το editorial του Δημήτρη Λοττίδη για το τεύχος Δεκεμβρίου.

Τόσο στη ζωή όσο και στην ιστορία έρχονται κάποιες στιγμές που σηματοδοτούν την αλλαγή, την επανάσταση, τον επαναδιορισμό. Πολλές φορές, όταν περάσουν χρόνια από το «σημείο μηδέν», όπου έγινε η αλλαγή, ξεχνούμε την αιτία, τον λόγο αλλά και αυτόν/αυτούς που την προκάλεσαν. Αυτούς που ηγήθηκαν, δυστυχώς, στο ξεθώριασμα του χρόνου, τους θυμόμαστε ίσους με αυτούς που κρύφτηκαν. Αυτούς που μάτωσαν, αμφισβητούμε τα κίνητρα αλλά και τη σοφία των πράξεών τους. Παράδειγμα, ποιος θυμάται πως κόμματα δεν ήθελαν την ένταξή μας στην Ευρωπαική Ένωση, ποιος θυμάται αυτούς που ρητόρευαν πως «δεν θα μπούμε στην ΕΕ χωρίς λύση του Κυπριακού»; Ποιος θυμάται τους «ειδήμονες», που έλεγαν να φύγουμε από το ευρώ το 2013; Αυτούς που κουνούσαν το δάκτυλο με νόημα πως θα καταστραφούμε αν πούμε «ΟΧΙ» στο σχέδιο Ανάν (εγώ ψήφισα «ΝΑΙ»);

Το κείμενο αυτό δεν είναι πολιτικό, απλά τα παραδείγματα πολιτικών λόγων του αέρα είναι πιο εύκολα να τα ανασύρεις από τη μνήμη. Ο μήνας Δεκέμβριος του 2018, είναι σημαδιακός για όσους ονειρεύονται την «άλλη Κύπρο», που λέει και ο Πρύτανης Χριστοφίδης. Τελείωσε η βιβλιοθήκη- υπερπαραγωγή του Πανεπιστημίου Κύπρου και τελειώνει και η Πλατεία-έργο τέχνης δια χειρός Zaha Hadid στο κέντρο της Λευκωσίας. Την ψυχολογική μου ανάταση και στιγμιαία υπερηφάνεια ήρθε η κυρία Θεανώ Καλαβανά, η οποία υπογράφεται στο Τwitter της ως «Assistant Professor at St George’s Medical Programme, University of Nicosia», να τις προσγειώσει ανώμαλα. Έγραψε, λοιπόν, η κυρία Καλαβανά στο Twitter: «Tα έργα γίνονται σε κράτη που μπορούν να τα εκτιμήσουν. Η Πλατεία θα γεμίσει αποτσίγαρα, κόπρανα των σκύλων, χαρτιά από τσίπιτος. Στη βιβλιοθήκη θα πηγαίνουν κάποιοι φοιτητές και μετά θα οργανώνουν εκδρομή τα δημοτικά σχολεία για επίσκεψη, γιατί από βιβλιολάτρεις άλλο τίποτα εδώ!».

Με λίγα λόγια η καθηγήτρια κυρία Καλαβανά μάς υποδεικνύει πως ως πολίτες και κράτος δεν πρέπει να κτίζουμε το μέλλον μας με υψηλή αισθητική, γιατί ως άνθρωποι δεν το αξίζουμε. Προσβάλλοντας, μάλιστα, η κυρία καθηγήτρια τους φοιτητές, τους υποδεικνύει με στόμφο και ειρωνία πως δεν είναι «βιβλιολάτρεις», όπως φανταζόμαστε ότι είναι η ίδια. Αυτή είναι η στάση μιας νέας καλαίσθητης γυναίκας με σημαντικό βήμα σε Πανεπιστήμιο του τόπου μας, η οποία μάλιστα πολιτεύεται ή τουλάχιστον πολιτεύθηκε δίπλα από τον Σταύρο Μαλά. Αυτή είναι η προσέγγιση για το αύριο, η σπουδή στη διαιώνιση της μετριότητας και της ακαλαισθησίας, η επικράτηση της μεμψιμοιρίας απέναντι στον οραματισμό. 

Η μετριότητα. Όπως λέχθηκε στα εγκαίνια με χαριτωμένο μεν αλλά δεικτικό λόγο, πριν αρχίσει η κατασκευή της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου, αντιπροσωπεία φοιτητών ζήτησαν στη θέση της πάρκινγκ για τα αυτοκίνητά τους (!). Από την άλλη, πολλοί έκαναν ανέκδοτο πως η Πλατεία δεν θα τελειώσει ποτέ. Επιπλέον, μία άλλη καθηγήτρια, του Πανεπιστημίου Κύπρου, έγραψε πως την ενοχλεί «η ένωση της νέας Πλατείας με τα ενετικά τείχη». Σαν να διαβάζω deja vu τους πύρινους λόγους των αντίστοιχων Αθηναίων ενάντια στο κτίσιμο του Μουσείου Ακρόπολης στο οικόπεδο Μακρυγιάννη. Ποιος θυμάται όμως όλους εκείνους τους γραφικούς που σταματούσαν με προσφυγές τη δημιουργία του Μουσείου για είκοσι ολόκληρα χρόνια; Κανείς.

Ποιος θα θυμάται αυτούς που επιχειρηματολογούν πως η νέα Πλατεία Ελευθερίας «δεν θα τελειώσει ποτέ»; Πως «θα πνιγεί στις πρώτες βροχές»; Πως «είναι μια μάζα από τσιμέντο»; Κανείς δεν θα τους θυμάται μετά το πρώτο ρεπορτάζ του CNN, το οποίο θα εκθειάζει το έργο τέχνης της Zaha Hadid στη Λευκωσία. Άστε που στο γραφείο της διάσημης μακαρίτισσας αρχιτέκτονα, κύριος σχεδιαστής του έργου είναι ο Κύπριος Πασιάς, βάζοντας έτσι τη χώρα μας στην ελίτ της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής τέχνης (αναρωτιέμαι, γράφοντας τα πιο πάνω, αν του προτάθηκε κάποια έδρα σε αρχιτεκτονική σχολή του τόπου του).

Με όλα αυτά δεν μηδενίζω λάθη, παραλήψεις, άστοχες δηλώσεις για ουτοπικά χρονοδιαγράμματα. Ακούω, επίσης, με σεβασμό την άλλη άποψη πως χρειαζόμαστε καλά σχολεία και όχι έργα βιτρίνας. Όχι όμως με ατάκες μηδενιστικές που προάγουν τον τραμπισμό, που ισοπεδώνουν την ελπίδα, αγιογραφούν το δέντρο και πυρπολούν το δάσος.

Στο σημείο μηδέν έφτασε την ίδια ώρα η κατάσταση με τη ρυπογόνα, ακριβή, και απαρχαιωμένη παραγωγή ενέργειας στη χώρα μας. Σύμφωνα με όλες τις διεθνείς αναλύσεις, το 2023 φτάνουμε ως πλανήτης στη χρονιά με τη μέγιστη ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αυτό σημαίνει πως από την επόμενη χρονιά η ζήτηση για αυτό το είδος παραγωγής ενέργειας θα αρχίσει να καταγράφει μείωση χρόνο με χρόνο. Μάλιστα, σύμφωνα με τους σοβαρούς αναλυτές αλλά και τη στρατηγική της ΕΕ, η Ευρώπη στο μέλλον τα καλοκαίρια θα καταναλώνει ενέργεια που θα παράγεται από τον ήλιο του νότου και τον χειμώνα θα αντικαθίσταται από τις ανεμογεννήτριες του βορρά. Κι εμείς; Ζούμε το παράδοξο να πληρώνουμε το πιο ακριβό ρεύμα στην Ευρώπη, ενώ με μια σχετικά χαμηλή επένδυση όλα τα σπίτια μπορούν να είναι αυτάρκη από τον ήλιο έως και 80%. Δηλαδή; Σχεδόν μηδενικός λογαριασμός ρεύματος με ανανεώσιμη πηγή ενέργειας με σεβασμό στη γη που δεν μας αντέχει πλέον όλους στη ράχη της.

Όλα αυτά δεν προχωρούν, γιατί πρέπει να συντηρούμε τον υδροκέφαλο οργανισμό της ΑΗΚ με τα υπερπρονόμια και τις ρυπογενείς εγκαταστάσεις που στηρίζονται σε τεχνολογία ηλικίας 100 χρόνων. Το σημείο μηδέν έφτασε, όμως. Η τιμή του ρεύματος είναι τόσο υψηλή, που χρηματοδοτεί η ίδια την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα σπίτια. Άρα το comfort zone του συστήματος θα διασαλευθεί τεχνολογικά από τους νόμους της αγοράς ό,τι και να συμβεί, όσα προσκόμματα και να θέτουν οι πρώην υπάλληλοι της ΑΗΚ και νυν της ΡΑΕΚ, και η άλλη Κύπρος έρχεται με θόρυβο να κάνει το εργοστάσιο του Βασιλικού την επόμενη Πλατεία και Βιβλιοθήκη: ένα οικολογικό μνημιακό πάρκο που θα δείχνουμε στα παιδιά μας τα λάθη των προηγούμενων γενιών.

Δημήτρης Λοττίδης
demetris@sppmedia.com
Twitter: @dlottides