Δημήτρης Λοττίδης
Το editorial του Δημήτρη Λοττίδη για το τεύχος Aπριλίου.
Ένα θέμα σημαντικό έπεσε στα «ψιλά» της ενημέρωσης τις τελευταίες μέρες και συνεθλίβη κάπου μεταξύ του θανάτου της γλυκιάς και άτυχης Έλενας, των δηλώσεων του Ερντογάν και των απόψεων του Χαμπιαούρη. Είναι το δράμα του Μάρκου του Ζουκέρνιου, αλλιώς Mark Zuckerberg. Ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής του facebook και ιδιοκτήτης των αγαπημένων σας εφαρμογών whatsapp και instagram περνά δύσκολες στιγμές. Τόσο δύσκολες, που όλοι εσείς που ξημεροβραδιάζεστε στο timeline σας μπορεί να τον δείτε ξαφνικά μπροστά σας να σάς λέει για 1674η φορά «sorry» για την πώληση των δεδομένων σας σε τρίτες εταιρείες. Τα πράγματα με τον Μάρκο είναι πολύ σοβαρά, τόσο που δεν αποκλείεται να χάσετε το timeline σας στα επόμενα χρόνια. Βλέπετε, οι αμερικανικές και βρετανικές αρχές δεν αστειεύονται σ’ αυτά τα πράγματα. Με λίγα λόγια, οι Αμερικανοί και Βρετανοί εισαγγελείς και βουλευτές δεν είναι σαν τους δικούς μας που, όταν ΜΜΕ «έπιασαν» μέσω διαρροών την εισαγγελέα Ελένη Λοϊζίδου να διοχετεύει ευαίσθητες πληροφορίες υπέρ των Ρώσων, αντί να κυνηγήσουν αυτήν, κυνηγούν τα ΜΜΕ που γράφουν για την ιστορία της. Αυτά τα θέματα στο εξωτερικό τα παίρνουν σοβαρά. Όσο πιο σοβαρά γίνεται.
Επανέρχομαι, λοιπόν, στον Μάρκο. Όσοι δεν γνωρίζετε το θέμα, να σάς ενημερώσω πως το facebook πιάστηκε (μέσω διαρροών και αυτό) να πουλά τα προσωπικά μας στοιχεία σε εταιρείες που θέλουν είτε να μάς πουλήσουν πράγματα είτε και να επηρεάσουν τις απόψεις μας, σερβίροντας στη μούρη ψεύτικες ειδήσεις. Πώς γίνεται το τελευταίο; Πολύ απλά. Αν, π.χ., μια εταιρεία θέλει να σάς επηρεάσει υπέρ της Ρωσίας και του Πούτιν, μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται «viral» βίντεο μπροστά σας που να εκθειάζουν τον Πούτιν και πόσο σπουδαίος είναι. Αν, μάλιστα, το facebook κατέγραψε ότι σάς ενδιαφέρουν τα θρησκευτικά θέματα, θα εμφανίζονται μπροστά σας ιστορίες βγαλμένες από την ορθόδοξη ρωσική εκκλησία και το πόσο «ευαίσθητη» είναι για το Άγιον Όρος. Όλα αυτά ως παράδειγμα. Φανταστικό.
Τα στοιχεία μας, λοιπόν, έχουν πουληθεί από τον Μάρκο όχι μια φορά, αλλά πολλές. Και όπως γνωρίζετε, τίποτα δεν διαγράφεται οριστικά από το facebook.
Το έχω γράψει ξανά, αλλά τώρα είναι πιο επίκαιρο και ίσως πιάσει και περισσότερο τόπο και πείσει κάποιους από εσάς. Είναι μεν ο ψυχαναλυτής σας ο τοίχος του facebook, σάς βοηθά να βρείτε παλιούς γκόμενους ή γκόμενες, να μαθαίνετε τα νέα της γειτονιάς, το κουτσομπολιό του γραφείου, τις νέες προσφορές του Αλφαμέγα, πού πήγε ταξίδι η φίλη σας ή και πότε έχει γενέθλια η συμμαθήτριά σας. ΟΜΩΣ, όταν γράφετε τις απόψεις σας, τσακώνεστε και πολλές φορές βρίζετε αυτούς που σάς τη δίνουν, όταν ανεβάζετε τη σέλφι από το τάδε event ή το ταξίδι στη Μύκονο, να ξέρετε πως αυτά τα στοιχεία θα πουληθούν στον πιο ψηλό προσφοροδότη.
Μπορεί, βέβαια, τώρα ο Μάρκος να «προσπαθεί» να σταματήσει τα «fake news», δηλαδή να σταματήσει τις ψεύτικες ή και παραπλανητικές ειδήσεις που σάς έκαναν τα τελευταία χρόνια τον εγκέφαλο γιαούρτι, είναι όμως αργά για κροκοδείλια δάκρυα. Μπορεί, όμως, να είναι η αρχή για να βάλετε μια τάξη στην εικονική πραγματικότητα του timeline σας. Κατ’ αρχάς, σταματήστε να χαλιέστε για την κάθε μαλακία που γράφει ο «φίλος» σας στο διπλανό feed. Οι haters είναι στα καλύτερά τους όταν νιώθουν πως επηρεάζουν τη διάθεσή σας, είτε σχολιάζουν μαζί σας είτε με άλλους. Σταματήστε να μπαίνετε σε διαλόγους για θέματα του καφενείου. Αν θέλετε να κάνετε συζήτηση, φτιάξτε twitter. Είναι πιο πολιτισμένο και πιο σοβαρό και δεν πουλά τα στοιχεία σας. Θυμηθείτε πως το facebook δεν σας κάνει ούτε υπουργούς ούτε δικαστές ούτε και συνηγόρους. Μάλιστα, όταν ποστάρει μια πληροφορία κάποιος στο facebook που «ξέρει σίγουρα», σύμφωνα με στατιστικές, οι πιθανότητες να είναι ψεύτικη η πληροφορία αυξάνονται κατά 90%. Αν, πάλι, θέλετε να σάς δουν και να πάρετε μάτι, φτιάξτε instagram. Είναι και αυτό του Zuckerberg, αλλά το μόνο που τού δίνετε είναι η φωτογραφία σας. Επιπλέον, το instagram δύσκολα θα σάς δώσει ψεύτικη είδηση ή και πληροφορία, και δύσκολα θα σάς χαλάσει τη διάθεση. Εκτός αν χαλιέστε επειδή η άλλη έχει καλύτερο σώμα ή γκόμενο. Στο instagram, fake news είναι η γριά που φαίνεται με δέρμα στην τσίτα επειδή έβαλε φίλτρα του κερατά. Αλλά αυτό είναι άλλο editorial από μόνο του. Τέλος, η έκφραση «το διάβασα στο facebook» είναι τόσο παλαιική έως και ύποπτη πλέον, που κάνει την έκφραση «το έμαθα στο καφενείο» να ακούγεται σύγχρονη και σοβαρή. Τα social media γενικά ήρθαν στη ζωή μας για να μάς συνδέσουν, να μάς χαλαρώσουν, άντε και για να μάς ενημερώσουν. Δεν ήρθαν για να γίνουμε εμείς τιμωροί του παπά που καταδικάστηκε, του πολιτικού που δεν γουστάρουμε, της γειτόνισσας που δεν μάς έκατσε, του εργοδότη που μάς έδιωξε. Το bullying που θα κάνουμε στο facebook, πρέπει να γνωρίζουμε πως μπορεί να επιστραφεί σε εμάς με χειρότερο τρόπο. Και όταν έρθει η διαπόμπευσή μας από τον επαγγελματία μαλάκα, κατά πάσα πιθανότητα θα γίνει με fake news. Η ξευτίλα, όμως, δεν είναι fake news.
