Οκτώ κατοικίες ιγκλού που ξάφνιασαν τη μεταπολεμική περίοδο με το παράδοξο σχήμα τους, βρίσκονται πάλι στο προσκήνιο.
Κείμενο: Στέλλα Μίντζη-Colela (Εκπαιδευτικός και σύμβουλος μόδας στην CMK Agency)
Κρυμμένος θησαυρός
Τα σπίτια ιγκλού που βρίσκονται στην περιοχή Maggiolina του Μιλάνου, ένα από τα πιο περίεργα οικιστικά κτήρια που οικοδομήθηκαν ποτέ στην Ιταλία, κρύβονται σχεδόν για έναν αιώνα, ακόμα και από το βλέμμα του πιο υποψιασμένου επισκέπτη της πόλης. Για να τα δει κάποιος, αν και οι κάτοικοι δεν πολυσυμπαθούν τις τουριστικές επισκέψεις, πρέπει να απομακρυνθεί από το ιστορικό κέντρο και να κατευθυνθεί με το μετρό βορειοδυτικά προς την παλιά βιομηχανική περιοχή κοντά στο λεγόμενο χωριό των δημοσιογράφων. Δώδεκα σπίτια σε σχήμα ιγκλού, που μπήκαν μεταπολεμικά στον αρχιτεκτονικό ιστό της μεγαλούπολης, αιφνιδίασαν τα δεδομένα της εποχής με το σχεδιαστικό κόνσεπτ τους. Σήμερα έχουν απομείνει (ευτυχώς) στην περιοχή, οκτώ.
Τα… εγκυκλοπαιδικά
Ο Μάριο Τσεράτι, δικηγόρος και διευθυντής της εφημερίδας «il Secolo», σε ένα δημοσίευμά του το 1911 μεμφόταν την ιταλική κυβέρνηση ότι επικεντρώνει την προσοχή της στις εργατικές μάζες και τη λαϊκή αστικοποίηση χωρίς να μεριμνά για τη στέγαση της μεσαίας τάξης. Η δημιουργία ενός συνεταιρισμού που αποτελούνταν από δημοσιογράφους, καλλιτέχνες, δικηγόρους, διαφημιστές αλλά και τον ίδιο τον Τσεράτι, ήταν άμεση. Στα οικόπεδα που αγοράστηκαν από αυτόν τον συνεταιρισμό στην περιοχή Maggiolina κοντά στη δημοσιογραφούπολη, χτίστηκαν εργατικές κατοικίες για την προσωρινή στέγαση των μελών του. Το έργο ανατέθηκε στον πολιτικό μηχανικό Μάριο Καβαλέ (γνωστός στις κατασκευές κινηματογραφικών αιθουσών), ο οποίος το 1946, ανάμεσα σε μονοκατοικίες στυλ liberty, έχτισε 12 κατοικίες με τη διόλου τυχαία αρχιτεκτονική που «εισήγαγε» από τις ΗΠΑ. Ο κυκλικός σχεδιασμός των αμερικανικών κτηρίων εκείνη την εποχή ήταν στα φόρτε του.
Μια βόλτα στο εσωτερικό
Δώδεκα σπίτια σε σχήμα ιγκλού, όχι από πάγο σαν αυτά των Inuit αλλά από τούβλα έκαναν την αλλόκοτη εμφάνισή τους στην αστική κηπούπολη.
Τα ιδιαίτερα κτίσματα-κολοκύθα, όπως επίσης ονομάζονται, έχουν 7,5 μ. διάμετρο και αναπτύχθηκαν σε δυο ορόφους των 50 τ.μ. περίπου. Η αρχική διαρρύθμιση προέβλεπε είσοδο, δυο υπνοδωμάτια, κουζίνα και μπάνιο. Το ημιυπόγειο (πρώτος όροφος) που φωτίζεται από φεγγίτες, έχει δυο προσβάσεις. Μια εξωτερική (από τον κήπο) και μια εσωτερική μέσω της στενής σκάλας που ενώνει τους δυο ορόφους. Το θολωτό σύστημα κατασκευής αποτελούμενο από τούβλα επέτρεψε τη μέγιστη ελευθερία στη διάταξη των εσωτερικών χώρων.
Στις μέρες μας, τα 8 ιδιόκτητα εναπομείναντα σπίτια ιγκλού έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον ως το πιο εκκεντρικό και πρωτοποριακό αρχιτεκτονικά έργο της μεταπολεμικής περιόδου με κοινωνικό χαρακτήρα. Οι δώδεκα προσωρινές οικιστικές μονάδες εξωπραγματικές για την εποχή, ανταποκρίθηκαν άμεσα στις ανάγκες των εκτοπισμένων οικογενειών, των οποίων τα σπίτια είχαν καταστραφεί από τις βομβαρδιστικές επιθέσεις κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σύγχρονη εκδοχή
Η αρχική τους διαρρύθμιση για κάποια από αυτά ανήκει στο παρελθόν. Οι νέες αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις τα έχουν μετατρέψει σε ενιαία λοφτ.
Τη δεκαετία του ‘60 ο γιος του εμπνευστή των σπιτιών ιγκλού θέλοντας ν’ αλλάξει το προφίλ της περιοχής πρόλαβε να κατεδαφίσει τέσσερα από αυτά. Η επέμβαση, όμως, του αρχιτέκτονα Λουίτζι Φιτζίνι, ιδιοκτήτη μιας κατοικίας ιγκλού, αποδείχτηκε σωτήρια για τη διάσωση των υπολοίπων.
Μια ατυχής περίπτωση
Τα δυο ακόμα πιο παράδοξα κτίσματα, τα λεγόμενα σπίτια-μανιτάρια, έργα του Καβαλέ που χτίστηκαν την ίδια περίοδο, είχαν την ίδια τύχη των τεσσάρων σπιτιών-κολοκύθα. Κατεδαφίστηκαν και αυτά τις αρχές του ‘60. Τα σπίτια μανιτάρια εμπνευσμένα από τα Amanita Muscara, ήταν δίπατα με τον κάτω όροφο πιο στενό και τον επάνω πιο φαρδύ στολισμένο με μια οροφή a pois (με βούλες). Οι λίγες φωτογραφίες που κυκλοφορούν μαρτυρούν ότι στα βόρεια του Μιλάνου υπήρξε ένα υπέροχο στρουμφοχωριό, που αν και ανήκε σε μια εκκεντρική αρχιτεκτονική έγραψε μια δική του ιστορία μέσα από την παραδοξότητα του σχεδιασμού των σπιτιών του.
Αν ο συχνός επισκέπτης της πόλης του Μιλάνου ενδιαφέρεται να δει αυτό το αρχιτεκτονικό φαινόμενο, η γραμμή Λίλα του μετρό θα τον οδηγήσει στις στάσεις Μάρκε και Ίστρια όπου βρίσκονται αυτά τα αλλόκοτα, αλλά σπάνια για την Ευρώπη κτίσματα.
ΠΗΓΗ: ΤΗΛΕΩΡΕΣ
