ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
ΦΟΡΑΜΕ: Denim jumpsuit και μπαλαρίνες
 

Tv εθισμός: Τη συνδρομή σας, παρακαλώ

Όταν το Netflix έκανε την εμφάνισή του στην Κύπρο, η συνδρομή φάνταζε σε όλους μας μηδαμινή σε σύγκριση με τη φαινομενικά ατέλειωτη λίστα επιλογών που παρείχε η πλατφόρμα. Οι περισσότεροι από εμάς, έχοντας κουραστεί από τις παράνομες ιστοσελίδες και από την εξαντλητική διαδικασία να βρούμε συγχρονισμένου υποτίτλους και υποκινούμενοι από την κοινωνική πίεση των περιβόητων Netflix original σειρών, βρήκαμε στο… φιλικό περιβάλλον της πλατφόρμας τη νέα μας παιδική χαρά.

Τον αυτοματισμό που μας αξίζει, άλλωστε, από την άνεση του καναπέ μας και χωρίς οποιοδήποτε κόπο, φαινόμενο που ονομάζεται και ως «prestige television». Και γιατί όχι, άλλωστε; Το Netflix έγινε για τους πολλούς ο μοναδικός λόγος να ανοίξουν την τηλεόρασή τους, τα συμβατικά κανάλια έγιναν… passé και κάπως έτσι μια φορά τον μήνα λαμβάνουμε σε ανύποπτο χρόνο την ειδοποίηση στο κινητό μας πως «η κάρτα σας με τον αριθμό τάδε έχει πιστωθεί με το ενδεικτικό ποσό των 13.90 ευρώ για τη συνδρομή σας στο Netflix». Ο πυρετός, όμως, της συνδρομής δεν σταματά εδώ. Αν θες να ακούς δωρεάν μουσική όπου κι αν είσαι, ακόμη και χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο, τότε «οφείλεις» να εξασφαλίσεις τη συνδρομή σου για το Spotify, εάν θες να απαλλαγείς από τις κουραστικές διαφημίσεις στο Youtube, «οφείλεις» να δοκιμάσεις έστω για έναν μήνα τη συνδρομή του, κι αν είσαι ακόμη πιο ψαγμένος και θες να παρακολουθείς τη Rachel Brosnahan και την Julia Roberts στις πρόσφατες τηλεοπτικές του απόπειρες στο Amazon Prime, η συνδρομή είναι κι εκεί απαραίτητη. Μπορεί όλο αυτό να σας φαντάζει υπερβολικό, αλλά βρισκόμαστε ήδη στην εποχή της συνδρομής, το λεγόμενο subcription era, και δεν θα αργήσει ο καιρός που οι συνδρομές μας στις διάφορες υπηρεσίες θα αγγίζουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, που θα αφαιρείται ύπουλα και σταδιακά από τον λογαριασμό μας χωρίς να φαντάζει τραγικό. Η νέα αυτή τάση μπορεί αφενός να μας λύνει τα χέρια, σε μια περίοδο που οι ρυθμοί της καθημερινότητάς μας γίνονται ολοένα και πιο ταχείς, αφετέρου κρύβει πίσω της τους κινδύνους που προβάλλει ο καταναλωτισμός ως νοοτροπία και στάση ζωής. Επικεντρώνοντας την προσοχή μας στη νέα τηλεοπτική πραγματικότητα που παρέχει το διαδίκτυο, θα διερευνήσουμε τους λόγους για τους οποίους η εποχή της συνδρομής είναι τόσο εθιστική όσο και θνησιγενής.


Το δίπτυχο του εθισμού

Η εποχή της επαναστατημένης εφηβείας μας, που ως μικροί χάκερ προσπαθούσαμε να βρούμε το κατάλληλο link για να παρακολουθήσουμε την αγαπημένη μας σειρά, έχει περάσει για πολλούς ανεπιστρεπτί. Οι διαδικτυακές πλατφόρμες μάς έχουν εθίσει σ’ ένα «καθημερινό» είδος συνδρομητικής άνεσης και ευκολίας που δύσκολα θα εγκαταλείψουμε διά παντός για να επιστρέψουμε στην πειρατεία, ιδιαίτερα εμείς, που ως γενιά των torrents έχουμε κατασπαταλήσει ατέλειωτες ώρες περιμένοντας ταινίες και σειρές να κατέβουν. Έπειτα, είναι και το θέμα των επιλογών, κάτι στο οποίο οι πλατφόρμες δίνουν τεράστια προσοχή. Η καταναλωτική μας νοοτροπία, όπως την ορίζει ο φιλόσοφος Γιανναράς, δεν συνίσταται αποκλειστικά στην ανάγκη μας για κατανάλωση προϊόντων, αλλά σε κάτι πολύ βαθύτερο: στην ενδιάθετη πλέον και αντανακλαστική μας ανάγκη και νοοτροπία να καταναλώνουμε ιδέες, λύσεις, προϊόντα πολιτισμού και ψυχαγωγίας, στην ικανοποίηση που βρίσκουμε όταν μας δίνεται η ευκαιρία να επιλέξουμε αυτό που εμείς επιθυμούμε μέσα από μια πληθώρα επιλογών χωρίς να παράγουμε απολύτως τίποτα. Ο σημερινός καταναλωτικά αλλοτριωμένος άνθρωπος έχει την απαίτηση να του προσφέρονται τα πάντα υπό τη μορφή επιλογών κι αυτός να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει για αυτόν το ιδανικό. Οι πλατφόρμες, λοιπόν, επενδύοντας στην καταναλωτική μας φύση, γιγάντωσαν την αδηφάγο μας τάση για ολοένα και μεγαλύτερη ευχέρεια δήθεν αυτεπάγγελτων επιλογών, δίνοντάς μας την ψευδαίσθηση πως είμαστε κυρίαρχοι μιας κατά τ’ άλλα πολύ εξατομικευμένης πλατφόρμας, προσαρμοσμένης στα γούστα και τις προτιμήσεις μας. Το Netflix, ακολουθώντας το YouTube, επαλήθευσε αυτή την ανάγκη και δημιούργησε αλγόριθμους που μας κρατούν δέσμιους στις λίστες του. Κάντε ένα πείραμα: εάν εσείς έχετε παρακολουθήσει πολλές ταινίες με τον Leonardo DiCaprio στο Netflix, τότε στον κατάλογο της πλατφόρμας στον δικό σας λογαριασμό, κάθε ταινία στην οποία συμμετέχει ο DiCaprio συνοδεύεται από φωτογραφία που απεικονίζει τον ηθοποιό, καθώς έτσι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να σας κεντρίσει το ενδιαφέρον. Αντίστοιχα, εάν κάποιος φίλος σας αρέσκεται σε ταινίες με αιθέριες γυναικείες υπάρξεις, τότε η ίδια ταινία που σε εσάς εμφανίζεται με φωτογραφία του DiCaprio θα εμφανίζεται στον δικό του λογαριασμό με τη φωτογραφία της αισθησιακής συμπρωταγωνίστριάς του και πάει λέγοντας.

Φαύλος κύκλος

Καλλιεργώντας, όμως, αυτή την ακόρεστη δίψα μας για ολοένα περισσότερο υλικό και ανανέωση στις επιλογές, οι πλατφόρμες υπονομεύουν τον εαυτό τους. Mόλις τον περασμένο Ιούνιο, το Netflix ανακοίνωσε απώλεια στους συνδρομητές του για πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια στις ΗΠΑ εξαιτίας της αύξησης στη μηνιαία συνδρομή του, με σκοπό, σύμφωνα με την εταιρεία, να αυξήσει το μπάτζετ που επενδύει στις πρωτότυπες παραγωγές του, που θα το διαφοροποιήσουν σε σχέση με τις υπόλοιπες πλατφόρμες. Με την Disney να δημιουργεί δική της πλατφόρμα και να αποσύρει τις ταινίες της σταδιακά από το Netflix και το Prime ολοένα να εξαπλώνεται, ο ανταγωνισμός ανεβαίνει και οι επιλογές πρέπει να αυξάνονται. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο πολλοί συνδρομητές εγκατέλειψαν την πλατφόρμα με την πρώτη κιόλας αύξηση στη συνδρομή, καταδεικνύει πως το τηλεοπτικό κοινό, όσο πρόθυμο είναι να πληρώσει για την ψυχαγωγία του ένα σεβαστό ποσό κάθε μήνα, άλλο τόσο έτοιμο είναι να εγκαταλείψει το Μέσο για ένα άλλο χωρίς κανένα ίχνος υπομονής. Τη στιγμή που η συμβατική τηλεόραση απειλείται από τις πλατφόρμες, οι ίδιες οι πλατφόρμες που εκμεταλλεύτηκαν τη διψασμένη μας φύση για να μας παρασύρουν στον μαγικό κόσμο της… υπερμυθοπλασίας τους απειλούνται από τον αδηφάγο τηλεθεατή που οι ίδιες διαμόρφωσαν. Το Netflix δεν είναι αρκετό. Δεν είναι λίγα, εξάλλου, τα άρθρα από έγκριτους τηλεκριτικούς που κατακλύζουν το διαδίκτυο τον τελευταίο καιρό, που διαπιστώνουν πως μπορεί ο κατάλογος των διαδικτυακών πλατφόρμων να είναι μακρής, ωστόσο η ποσότητα δεν αντιστοιχεί σε κανένα βαθμό με την ποιότητα των επιλογών αυτών. Έχοντας παρακολουθήσει, λοιπόν, τις 4-5 σειρές-διαμάντια σε μια πλατφόρμα σχεδόν απνευστί, οι υπόλοιπες επιλογές είναι λίγο πολύ χάσιμο χρόνου ή τυποποιημένες εύπεπτες συνταγές που δεν ανταποκρίνονται στην αισθητική που οι προηγούμενες μάς έχουν συνηθίσει. Σε αυτό το πλαίσιο, αν θέλουμε να ρίξουμε μια ματιά και στο καλλιτεχνικό κόστος της νέας πραγματικότητας, είδαμε σενάρια που θα ήταν καταπληκτικά για μια δίωρη ταινία να ανοίγουν και να πλατειάζουν υπερβολικά σε μήκος 10 ή 12 επεισοδίων, μόνο και μόνο για να προστεθεί μια ακόμη σειρά στον κατάλογο μιας πλατφόρμας. Το πρόβλημα, λοιπόν, είναι πως οι πραγματικά πολύ καλές σειρές είναι σκορπισμένες σε διάφορα συνδρομητικά δίκτυα, με αποτέλεσμα μια συνδρομή να μην είναι αρκετή. Ο αυξημένος ανταγωνισμός της πλατφόρμας, εξάλλου, μεταφέρεται και στα τηλεοπτικά βραβεία, καθώς στα φετινά ΕΜΜΥ το Netflix με 117 υποψηφιότητες έχασε την πρωτοκαθεδρία από το HBO, που με το «Game of Thrones» άγγιξε τις 137, με το Αmazon Prime να συγκεντρώνει μεν μόλις 47 υποψηφιότητες, έχοντας, όμως, στο ενεργητικό της την καλύτερη για φέτος κωμωδία, το «The Marvelous Mrs. Maisel», που συγκεντρώνει 20 υποψηφιότητες. Το αποτέλεσμα; Πληρώνουμε σταθερά τη συνδρομή μας στο Νetflix και περνάμε ατέλειωτες ώρες προσπαθώντας να βρούμε το κατάλληλο link, ώστε να παρακολουθήσουμε πειρατικά το «The handmaid’s tale» του Hulu και το «Chernobyl» του ΗΒΟ. Σύντομα, λοιπόν, οι έχοντες θα επιχειρήσουν να αυξήσουν τον αριθμό των συνδρομών τους, εξερευνώντας κι άλλες πλατφόρμες, ενώ άλλοι θα εγκαταλείψουν τη συνδρομή τους στο Netflix για να εξαντλήσουν τον κατάλογο μιας καινούργιας πλατφόρμας, κάτι που είδαμε να συμβαίνει στις ΗΠΑ. 

Χάσιμο χρόνου

Οι πολλές επιλογές από την άλλη ενέχουν κι έναν άλλο κίνδυνο πέρα από την ψευδαίσθηση της αυτοκυριαρχίας. Πόσες φορές το τελευταίο διάστημα περιηγηθήκατε στον ατέλειωτο κατάλογο του Netflix αναζητώντας τον επόμενό σας εθισμό; Πόσες φορές αναζητήσατε στο Google «The best series on Netflix now» κι έπειτα συμβουλευθήκατε το imdb.com, συζητήσατε με την παρέα σας τις ενδεχόμενες επιλογές, παρακολουθήσατε σχετικά τρέιλερ, και η νύχτα, παρ’ όλα αυτά πέρασε άσκοπα χωρίς τελική απόφαση; Το τέλος της πλήξης και της βαρεμάρας που μας υπόσχονται οι πλατφόρμες εξαντλείται μέσα σε 8 ώρες, όσες ακριβώς χρειάζονται για να παρακολουθήσουμε συνεχόμενα μία νέα σειρά, και στη συνέχεια επιστρέφουμε στην πληκτική μας βάση, αναζητώντας νέους εθισμούς, νέες επιλογές, που πολλές φορές αποδεικνύονται φρούδες. Ο χρόνος που ξοδεύουμε, λοιπόν, μπροστά στην τηλεόραση έχει αυξηθεί κατακόρυφα και, μάλιστα, χωρίς το περιεχόμενο να μας ικανοποιεί, ενώ έχουμε φτάσει σε σημείο να παρακολουθούμε μανιωδώς τα sitcoms των ’90s, που έχουμε παρακολουθήσει εκατοντάδες φορές, μόνο και μόνο επειδή έχουν εξαντληθεί οι αξιόλογες πιο πρόσφατες επιλογές. Παράδειγμα, τα «Φιλαράκια» που κτύπησαν κορυφή στο online streaming την περασμένη χρονιά στο Ηνωμένο Βασίλειο, ανοίγοντας τις συζητήσεις για αναβίωση της σειράς. Με άλλα λόγια, δίνουμε ευκαιρίες σε σειρές και ταινίες, παρακολουθούμε ξανά και ξανά αγαπημένα προγράμματα, μόνο και μόνο για να δικαιολογήσουμε στον εαυτό μας τη μηνιαία συνδρομή μας σε μια πλατφόρμα που δεν μας ικανοποιεί ως προς τις πρόσφατες παραγωγές της, ενώ κανονικά θα μπορούσαμε να επενδύσουμε τον χρόνο μας διαφορετικά.


Η καταναλωτική τηλεόραση

Έχοντας αφήσει πίσω μας τα σκοτεινά λημέρια της πειρατείας περάσαμε στην εποχή της άκρατης καταναλωτικής τηλεόρασης και ως εκ τούτου υποφέρουμε ασυνείδητα από όλες τις αρνητικές συνέπειες του καταναλωτισμού. Ο χρόνος που ξοδεύαμε άλλοτε στην πειρατεία τελικά εξαργυρώνεται στην αποχαύνωσή μας μπροστά από τις αμέτρητες, ως επί το πλείστον ανούσιες, επιλογές μιας πλατφόρμας και καταλήγουμε στον ίδιο παρονομαστή. Ο ενθουσιασμός ενός νέου προϊόντος καταλαγιάζει με το πέρας της «αγοράς» του κι έπειτα βουλιάζουμε στη θάλασσα της βαρεμάρας, αναζητώντας την επόμενή μας αγορά. Κι ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται. Αυτό, φυσικά, συνέβαινε και με τη συμβατική τηλεόραση. Πλέον, όμως, πληρώνουμε για την ψυχαγωγία μας και μάλιστα αδρά, κι αυτό μας καθιστά περισσότερο «απαιτητικούς». Κατά έναν παράδοξο τρόπο, ωστόσο, γινόμαστε, δυστυχώς, και πιο αφελείς. 

CELEBS: Τελευταία Ενημέρωση

X